De 5 Klesha’s zijn de belangrijkste oorzaken van lijden in ons leven

Klesha betekenis, definitie of kleśa (क्लेश) is een Sanskriet term die vertaald kan worden als obstakel, aandoening, gif, pijn en leed. Klesha komt het dichtst in de buurt van de uitspraak van dit woord, maar soms wordt het vanuit het Sanskriet getranslitereerd als kleśāḥ. Klesha’s zijn interne obstakels die in onze geest opkomen en ons lijden veroorzaken. Ze kunnen krachtige verstoringen creëren in onze innerlijke wereld en werken als vergif in ons leven. We kunnen de 5 kleshas ook zien als mentale kwellingen of kwellende emoties.

Er zijn enigszins verschillende definities en manieren om kleshas te begrijpen, afhankelijk van de spirituele traditie. Kleshas worden genoemd in de Yoga Sutras (geschreven en samengesteld door de wijze Patanjali) en de verschillende boeddhistische tradities.

Het aantal hoofdkleshas dat ons beïnvloedt varieert afhankelijk van de traditie waar je student van bent. Maar de concepten zijn vergelijkbaar omdat ze allemaal worden gezien als hindernissen die we tegenkomen en moeten overwinnen op ons spirituele pad.

Dus, hoe begrijpen we kleshas volgens deze tradities?

De Yoga Sutra’s beschrijven vijf kleshas die ons lijden veroorzaken.

Deze obstakels op het spirituele pad zijn de hoofdoorzaak van al onze pijn en lijden in deze menselijke ervaring. We verliezen ons inzicht als we ons leven op basis van klesha’s leiden.

Ze veroorzaken neigingen tot handelingen met ongewenste gevolgen (in deze context wordt “gevolgen” in de Soetra’s vertaald als “karma”).

Het lijden dat de Soetra’s beschrijven wordt veroorzaakt door veranderingen uit de buitenwereld die onze binnenwereld verstoren. Het wordt ook veroorzaakt door samskaras (verlangens), vritti (misvattingen), indrukken en conflicten.

Als we eenmaal weten dat ons lijden wordt veroorzaakt door verandering, kunnen we een gezond bewustzijn handhaven dat elke verandering in ons leven ons pijn kan doen als we ons er niet van bewust zijn.

Als we ons ervan bewust zijn, realiseren we ons dat verandering deel uitmaakt van het leven en dat lijden ontstaat als we ertegen vechten.

Als we te veel gehecht zijn aan oude dingen (zelfs als die ons geluk hebben gebracht) zal dat pijn uitlokken wanneer ze ons niet langer dezelfde vreugde kunnen geven.

Daarom is het belangrijk voor onze spirituele groei om ons bewust te zijn van de klesha’s voordat ze een negatief gevoel van lijden veroorzaken.

De soetra’s vermelden dat de 5 klesha’s losgelaten of afgesneden moeten worden zodra ze beginnen te groeien of op te komen.

Deze vijf obstakels maken ons leven moeilijker dan het hoeft te zijn! Door te voorkomen dat de klesha’s diep in onszelf wortelen, kunnen we onze beoefening verdiepen, bevrijding bereiken en weer in contact komen met ons ware zelf.

De 5 kleshas in de Yoga Sutras zijn:

Avidya – Onwetendheid

Avidya is onwetendheid, maar kan ook vertaald worden als “gebrek aan inzicht” Het is de bron van de meeste kleshas en daarom een van de belangrijkste kleshas die we onder ogen moeten zien. Het is bijvoorbeeld wanneer we iets tijdelijks als iets eeuwigs zien. We denken dat onze negatieve emoties eeuwig zullen duren – maar in werkelijkheid is dat niet zo.

Met andere woorden, we zien de ware aard ervan niet. We zijn niet in staat om de tijdelijke aard van negatieve emoties te zien, en we kunnen niet de ware aard van onszelf zien.

Dit kan spanning veroorzaken wanneer dingen niet gebeuren zoals we verwachten omdat we onwetend iets zien voor wat het niet is.

Als we onwetend zijn over onze ware aard, veroorzaakt dat pijn en als we niet oppassen, veroorzaakt dat lijden. Het herinneren van onze natuur – dat deel van ons dat altijd liefdevol, vredig en onveranderlijk is – helpt om avidya te navigeren.

Asmita – Egoïsme

Asmita is wanneer we geloven dat er een zelf is dat los staat van alles om ons heen. Het plaatst het ego op een voetstuk en hecht meer waarde aan aardse, materiële bezittingen dan aan wat dan ook.

Het enige dat telt is hoe “ik” iets waarneem of hoe het “mij” beïnvloedt Lijden komt omdat het ego altijd externe goedkeuring nodig heeft, maar die goedkeuring is er niet altijd. We kunnen dingen te persoonlijk opvatten en pijn ontstaat doordat niet aan onze verwachtingen wordt voldaan.

Deze over-identificatie met het ego maakt ons vergeten onze ware aard als wezens gemaakt van dezelfde dingen als al het andere in het universum. We vergeten anderen om ons heen.

We vergeten dat we eeuwig zijn en veel groter in onze verbinding met het goddelijke dan onze fysieke lichamen.

Raga – Gehechtheden

Raga is de gehechtheid aan onze verlangens. Het is wanneer we aannemen dat ons geluk allemaal afhangt van externe factoren.

We maken ons zorgen dat onze externe bronnen van geluk zullen verdwijnen of worden weggenomen, dus klampen we ons eraan vast en raken we gehecht. Sterke gehechtheid creëert onzekerheid, angst en vrees.

Dit impliceert dat alles wat we ooit nodig zouden kunnen hebben voor echt geluk in onze innerlijke wereld ligt.

Verlangens zullen opkomen omdat ze deel uitmaken van een menselijke ervaring, maar wat we kiezen om ermee te doen beïnvloedt hoe ze wortel schieten in ons.

Als we te veel gehecht zijn aan het vervullen van onze verlangens omdat ze ons gelukkig maken, zullen we pijn ervaren als dat niet zo is.

We hebben de gereedschappen om waar geluk te creëren al in ons.

Herinneren dit zal ons helpen van te afhankelijk van externe, materiële dingen voor ons geluk.

Dvesha – Aversies

Dvesha is het vermijden van dingen die ons ongelukkig maken. Het is gebaseerd op de veronderstelling dat externe dingen zijn degenen die afflictieve emoties, pijn en lijden veroorzaken. We doen alles om ze te vermijden.

Alles wat het ego bedreigt, vermijden we.

Als sterke verlangens ons beheersen, ontwikkelen we sterke aversies als die verlangens niet vervuld worden.

Het zijn twee kanten van dezelfde medaille – ze vertrouwen op elkaar. Terwijl het in werkelijkheid allemaal van binnen gebeurt!

Als we bewust van onze emoties door het leven gaan, zullen we ons niet afsluiten voor dingen die ons in het verleden ongelukkig hebben gemaakt.

Afkeer veroorzaakt ons lijden omdat het ook angst en bezorgdheid met zich meebrengt.

Vooral als we daadwerkelijk de dingen moeten doen die ons in het verleden ongelukkig maakten (zoals het maken van een doktersafspraak, bijvoorbeeld).

Het is een deel van het leven. We kunnen niet alles vermijden wat ons niet gelukkig maakt.

Abhinivesha – Angst/Angerustheid

Abhinivesha is de angst of vrees dat we onze gehechtheid aan het leven zullen verliezen. Diep van binnen weten we dat het enige constante in het leven verandering is, maar toch is het een van de meest voorkomende angsten, vooral de angst voor de dood.

We vrezen de dood omdat we bang zijn dat we alle materiële dingen die we in de wereld hebben, zullen verliezen. De angst ontstaat omdat we geconfronteerd worden met iets waar we geen controle over hebben.

Het kan ook begrepen worden als angst voor verandering. Verandering is immers het loslaten van alles waar we aan gehecht waren en ruimte maken voor dingen die komen gaan.

Als we ons laten meeslepen door onze gehechtheden en aversies, zal angst voor verandering volgen. De angst voor verandering veroorzaakt lijden wanneer het ons verteert en we vergeten elke dag te waarderen als een geschenk.

Leven in angst is niet echt leven. In plaats van verteerd te worden door angst, zouden we het leven moeten leven zoals het is! Dit is een van de ultieme gehechtheden die we hebben, maar we kunnen nog steeds leren om het los te laten.

De boeddhistische leer beschrijft de 5 kleshas als de bron van alle individuele en wereldlijke problemen.

Het boeddhistische onderricht in het Sanskriet noemt onze mentale aandoeningen kleshas. Ze worden ook kilesa’s genoemd in het Pali, de taal van de Theravada boeddhistische geschriften.

Kilesa komt van het Pali woord “kilissati,” wat problemen, vuil of vlekken betekent. Kleshas of kilesas bezoedelen tijdelijk de ware aard van de geest en ze komen naar voren in hoe we praten, hoe we denken en wat we doen met ons lichaam.

Ze veroorzaken een impulsieve reactie als we niet voorzichtig zijn om die op te vangen.

In een boeddhistisch begrip kunnen Klesha’s een sterke greep op ons hebben omdat we ons niet bewust zijn van hun kwetsbare aard – ze hebben niet veel macht als we ze geen macht geven.

We versterken ze vaak met onze gedachten. Klesha’s kunnen in zekere zin ook worden opgevat als emoties, hoewel ze meestal niet zo worden gedefinieerd. Wanneer ze echter aan kracht winnen, kunnen emoties een vernietigende ravage aanrichten.

In de leer van de Boeddha zijn er drie belangrijke mentale aandoeningen. Ze veroorzaken alle andere soorten kleshas en creëren lijden in onszelf en veroorzaken lijden in de wereld.

Deze kleshas staan bekend als de Drie Vergiften in de Mahayana traditie en de Drie Ontheilzame Wortels in de Theravada traditie.

De dingen die we zeggen, denken en doen kunnen beïnvloed worden door de vergiften of de ongezonde wortels. Ze kunnen destructief karma creëren en in ruil daarvoor lijden veroorzaken.

In de Mahayana traditie, die voornamelijk de Sanskriet taal gebruikt, zijn de Drie Vergiften:

1. Moha (of avidya) – onwetendheid
2. Raga – gehechtheid, hebzucht
3. Dvesha – agressie, woede

Op dezelfde manier zijn in de Theravada-traditie, die voornamelijk de Pali-taal gebruikt, de Drie Ongoddelijke Wortels:

1. Moha – begoocheling
2. Lobha – hebzucht
3. Dosa – agressie

Ze worden meestal afgebeeld als drie verschillende dieren in artistieke afbeeldingen van het Levenswiel.

Het varken staat voor onwetendheid of begoocheling, de haan voor gehechtheid en de slang voor agressie.

Ze zijn niet inherent aan ons – we pikken ze onderweg op. Een andere manier om het te zeggen is dat we in de loop van ons leven fouten maken in de vorm van kleshas, en die kunnen aan ons blijven kleven als we er niet aan werken om ze los te laten. Soms wortelen ze heel diep in ons, maar ze maken geen deel uit van wie we werkelijk zijn.

Dus, hoe zorgen we ervoor dat de 5 kleshas ons niet verteren?

Deze obstakels of obscuraties maken het leven moeilijk, maar dat betekent niet dat er geen weg omheen is.

We zijn immers complete wezens die alles wat we nodig hebben al in zich hebben. Het is gewoon een kwestie van onze ware aard aanboren en die bevrijden van de zware lasten die kleshas en alle aardse obstakels op ons leggen als we ze tegenkomen.

Hier is onze taak – Elimineer onze onwetendheid over hoe we ons leven leiden! Stop met op de automatische piloot te leven. Het is gemakkelijker gezegd dan gedaan, maar het is mogelijk.

Maar hoe doen we dit? Hoe worden we ons bewust van de kleshas en laten we onze onwetendheid erover los?

Wat voor soort praktijken en vormen van begeleiding kunnen we in ons leven verwelkomen om vrede te sluiten met de klesha’s?

De Yoga Soetra’s herinneren ons eraan dat we toekomstig lijden kunnen voorkomen.

Een herinnering dat we uiteindelijk de kracht hebben om te voorkomen dat we onszelf pijn en lijden bezorgen. Wanneer we kunnen voorkomen dat we onszelf pijn doen, kunnen we ons onze ware aard herinneren.

De soetra’s moedigen ons aan om ons doel voor ogen te houden en door te gaan met onze beoefening – vooral op dagen dat het moeilijk is.

Om de dagelijkse afleidingen en uitdagingen te bestrijden, moeten we een dagelijks ritueel ontwikkelen dat ons terugbrengt naar ons bewustzijn.

Dit kan elke vorm van beoefening zijn die ons inzicht vergroot in ons lichaam en alles wat ons lichaam binnenkomt en verlaat. Door fysieke yoga, meditatie en ademhalingsoefeningen kunnen we altijd naar onszelf terugkeren.

Het zal je voortdurend terugbrengen naar je ware aard door kleshas met yoga onder ogen te zien.

Deze routinecombinatie zal ons ook helpen om terug te keren naar ons inzicht. Terwijl inzicht en wijsheid onwetendheid verdrijven, helpt onze beoefening ons langzaam de eerste klesha (avidya) te ontmantelen die vaak de hoofdoorzaak is van alle andere klesha’s.

Belangrijk is dat wanneer we de eerste klesha (avidya of onwetendheid) elimineren, we de rest van onze kwellingen kunnen oplossen.

Wanneer we onze ware aard begrijpen – de nooit eindigende staat van liefde en vredigheid – weten we diep van binnen dat we eigenlijk helemaal niets te vrezen hebben.

Er is binnen de eeuwige liefde en vredigheid geen ruimte voor egoïsme, afkeer en gehechtheid.

Met dit geduld, ijver en strengheid, het doel in lijn houden met onze beoefening, zullen de klesha’s ophouden zo’n sterke greep op ons te hebben op ons spirituele pad.

Wanneer we ons inzicht herwinnen, kunnen we ons ware zelf bevrijden. Dat kunnen we ook doen door onszelf te eren en in harmonie met onszelf te zijn.

De boeddhistische leer herinnert ons eraan om ons zo goed mogelijk te ontdoen van de vergiften.

We kunnen dit doen met de tegengiffen voor de drie vergiften of ongezonde wortels. Onwetendheid wordt verdreven door wijsheid, haat of agressie wordt verdreven door liefdevolle vriendelijkheid en hebzucht wordt verdreven door vrijgevigheid.

Het is niet alleen voldoende om de goede leringen en deugden te volgen, maar ook om opmerkzaam te zijn en de negatieve leringen en deugden los te laten. Deze dingen moeten tegelijkertijd gedaan worden.

Er kunnen vragen rijzen, zoals hoe de 5 kleshas volledig te verwijderen? De realiteit is dat er misschien geen echte manier is om de 5 kleshas te “verwijderen” omdat we ze zullen blijven tegenkomen in ons menselijk leven.

Het is belangrijker om na te denken over hoe we erop reageren. Iemand die ver gevorderd is op zijn spirituele pad kan ze nog steeds tegenkomen. Het verschil is hoe je ze begroet, ze laat gaan en je in plaats daarvan richt op deugdzaam gedrag.

In meditatie of het dagelijks leven (en deze twee dingen zijn ook hetzelfde), leert de boeddhistische praktijk ons om opmerkzaam en oplettend te zijn wanneer de kleshas opkomen.

Het is beter om er niet bij stil te staan, want dat geeft de klesha’s de macht om ons lijden te bezorgen. Het koesteren van positieve houdingen en deugden in plaats van je te richten op de klesha’s zal ervoor zorgen dat hun kracht afneemt.

De boeddhistische leer van mindfulness en oplettendheid kan helpen om lijden te verlichten. Door de aanwezigheid van wijsheid met betrekking tot onze emoties wordt de weg naar bevrijding van onze kwellingen gemakkelijker.

Het helpt om ijverig te zijn in onze beoefening en te onthouden dat de klesha’s geen deel uitmaken van wie we zijn – ze hebben niet veel inhoud als we ze geen inhoud geven om mee te werken.

Door meditatie kunnen we ons bewustzijn beter cultiveren en de kleshas verlichten.

Door inzicht zien we de ware aard van onszelf, de geest en de kleshas. De verstoringen zullen ons niet langer kunnen afleiden.

Er zijn ook rituelen die boeddhistische tradities uitvoeren om de klesha’s te helpen reinigen. In het Japanse boeddhisme bijvoorbeeld, wordt de tempelbel 108 keer geluid om beoefenaars te bevrijden van de 108 kwellingen, of bonno.

De bel wordt gewoonlijk 107 keer geluid in de nacht van oudejaarsavond, met de 108e ring na middernacht.

Dit wordt traditioneel gedaan op oudejaarsavond en wordt shogatsu (正月) of oshogatsu (お正月) genoemd.

Het luiden van de tempelklokken heet Joya no Kane (除夜の鐘), en ze worden geluid tot middernacht om het nieuwe jaar te verwelkomen. Met deze gewoonte wordt geloofd dat het luiden van de klok iedereen helpt om het nieuwe jaar in te gaan met een gezuiverd hart.

Kortom, de 5 kleshas zijn een bron van ons lijden, maar ze kunnen ook een bron van onze groei zijn.

Als we de instelling hebben om elk moeilijk obstakel te zien als een les voor ons om mindful te blijven en vriendelijk voor onszelf, kan elke klesha die we tegenkomen een bron van spirituele groei zijn.

We hebben de kracht om ons lijden te verlichten als we volharden in onze beoefening en weten dat de 5 klesha’s geen deel uitmaken van onze tekortkomingen, maar een deel van het leven zijn waar we van kunnen leren.

Als we op het spirituele pad blijven om ons ware zelf te bevrijden, dragen we ook langzaam bij aan de bevrijding van de wereld van haar lijden.

Onze spirituele groei beïnvloedt hoe we positief kunnen reageren op het lijden van anderen, hoe we bijdragen aan ons leven en dat van hen, en hoe we de doelen helpen waar we om geven.

We moeten kiezen voor wijsheid, liefdevolle vriendelijkheid en vrijgevigheid als essentiële dingen in ons leven. Hoezeer we ons bewustzijn vasthouden en volharden in onze beoefening om ons dichter bij onze ware aard te brengen, zal ons en iedereen om ons heen positief beïnvloeden.

We zijn op de goede weg zolang we onthouden hoeveel macht we hebben over de kleshas die we tegenkomen!